Ποιος είναι ο John Martinis που βραβεύθηκε με το Νόμπελ Φυσικής

Στο βάθρο με τους σπουδαιότερους επιστήμονες στην ιστορία κάθισε ο John Martinis ο οποίος έλαβε μαζί με άλλους δυο επιστήμονες το βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025 «για την ανακάλυψη της μακροσκοπικής κβαντομηχανικής σήραγγας και της κβαντοποίησης της ενέργειας σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα» από την Ακαδημία Επιστημόνων της Σουηδίας.

Βέβαια ο John Martinis είναι ένας διακεκριμένος επιστήμονας ο οποίος το 2014 προσελήφθη από το Εργαστήριο Google Quantum A.I. μαζί με την ομάδα του για την κατασκευή ενός κβαντικού υπολογιστή με υπεραγώγιμα qubits, που θα ξεπερνούσε τους καλύτερους κλασικούς υπερυπολογιστές του κόσμου.

Το πλούσιο βιογραφικό του

Γεννημένος το 1958, ο John Martinis έλαβε το πτυχίο του στη φυσική το 1980 και το διδακτορικό του στη φυσική από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ. Κατά τη διάρκεια του διδακτορικού του, διερεύνησε την κβαντική συμπεριφορά μιας μακροσκοπικής μεταβλητής, της διαφοράς φάσης σε μια διασταύρωση σήραγγας Josephson. Για αυτήν την ανακάλυψη ο Martinis κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2025.

Εντάχθηκε στο Commissariat à l'Energie Atomique στο Saclay της Γαλλίας, για μια πρώτη μεταδιδακτορική έρευνα και στη συνέχεια στο τμήμα Ηλεκτρομαγνητικής Τεχνολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Προτύπων και Τεχνολογίας (NIST) στο Boulder, όπου εργάστηκε σε ενισχυτές υπεραγώγιμων συσκευών κβαντικής παρεμβολής (SQUIDs) Ενώ βρισκόταν στο NIST, ανέπτυξε μια τεχνική ανίχνευσης ακτίνων Χ χρησιμοποιώντας έναν υπεραγώγιμο μικροθερμιδομετρητή αισθητήρα ακμής μετάβασης με ηλεκτροθερμική ανάδραση.

Από το 2002 εργάζεται με qubits Josephson-Junction με στόχο την κατασκευή του πρώτου κβαντικού υπολογιστή. Το 2004 μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Σάντα Μπάρμπαρα, όπου κατείχε την έδρα Worster στην πειραματική φυσική μέχρι το 2017.

Στις 23 Οκτωβρίου του 2019, με την ομάδα του δημοσίευσαν μια εργασία στο Nature με τίτλο «Κβαντική υπεροχή χρησιμοποιώντας έναν προγραμματιζόμενο υπεραγώγιμο επεξεργαστή», όπου παρουσίασαν πώς πέτυχαν την κβαντική υπεροχή για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας έναν κβαντικό υπολογιστή 53 qubits. Τον Απρίλιο του 2020, ο Martinis παραιτήθηκε από την Google αφού του ανατέθηκε συμβουλευτικός ρόλος.

Στις 29 Σεπτεμβρίου του 2020, μετακόμισε στην Αυστραλία για να ενταχθεί στην Silicon Quantum Computing, μια νεοφυή επιχείρηση που ιδρύθηκε από την καθηγήτρια Michelle Simmons. Και το 2022 συνίδρυσε την εταιρεία Qolab με βάση την υπόθεση ότι "η βιομηχανία ημιαγωγών κατέχει το κλειδί για τη δημιουργία ενός πρακτικού κβαντικού υπολογιστή, επιτρέποντας την κατασκευή qubit υψηλής ποιότητας σε μεγάλη κλίμακα".

Από τον Ιανουάριο του 2025 είναι ο CTO της εταιρείας.

Τιμές και βραβεία

Το 2014, του απονεμήθηκε το βραβείο Fritz London Memorial Prize.

Το 2021, έλαβε το Βραβείο John Stewart Bell για Έρευνα σε Θεμελιώδη Ζητήματα της Κβαντομηχανικής και τις Εφαρμογές της.

Σημειώνεται ότι ενώ στην αρχή υπήρξε σύγχυση για την καταγωγή του, τελικά ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι δεν είναι Ελληνοαμερικάνος αλλά κροατικής καταγωγής.